بازدید علمی، پژوهشی اساتید و دانشجویان دانشگاه فنی و حرفه ای

 استان آذربایجان شرقی از سد ارس

به گزارش روابط عمومی ،اساتید ودانشجویان دانشگاه فنی و حرفه ای استان آذربایجان شرقی از تاسیسات برقی نیروگاه برق – آبی سد ارس (جلفا) بازدید نمودند.

پس از ورود به محوطه از قسمت‌های مختلف این سد بازدید به عمل آمد که در هر قسمت توضیحات مبسوط توسط کارشناسان موجود در هر قسمت به دانشجویان ارائه می‌گردید که در ذیل مختصری از این توضیحات آمده است:

دریاچه سد ارس یک دریاچه مصنوعی در ۴۰ کیلومتری شهرستان جلفا واقع در شمال غربی ایران است که بین دو کشور ایران و جمهوری آذربایجان پشت سد ارس واقع شده‌ است. مخزن دریاچه به طول ۵۲ کیلومتر، دارای عمق متوسط ۲۰ متر، مساحتی حدود ۱۴۵ کیلومتر مربع و حجم کل آن ۱۲۵۴ میلیون مترمکعب است. حداکثر درجه حرارت هوا در تابستان ۴۰ درجه سانتی گراد و در زمستان ۲۰- درجه سانتی گراد اندازه گیری شده‌است. وسعت حوزه آبریز آن ۱۰۰۲۲۰ کیلومتر مربع بوده که ۳۸ درصد آن در خاک نخجوان و ۲۳ درصد در خاک ترکیه و ۳۹ درصد آن در خاک ایران قرار دارد. حداقل دبی رودخانه در این منطقه ۳۳۹ مترمکعب در ثانیه و حداکثر ۲۲۴۰ مترمکعب در ثانیه‌است. آب مخزن دریاچه سرشار از مواد بیوژن است و به همین دلیل زنجیره غذایی آن شامل پلانکتونها، موجودات بنتیکی می‌باشد.

ساخت و بهره‌برداری از این سد مشترک توسط ایران و جمهوری آذربایجان انجام شده است. این سد شامل چهار توربین کاپلان (هر طرف دو عدد) جمعا به قدرت ۴۴ مگاوات (هر کدام ۱۱ مگاوات) است که با سرعت ۱۸۷.۵ دور در دقیقه دوران می کند. ظرفیت تولید نیروگاه طرف ایران ۲۲ مگاوات است. هدف از احداث این سد مخزنی، تامین آب کشاورزی و تولید برق است. آب قابل تنظیم سالانه ۶۵۰ میلیون متر مکعب و تولید انرژی برق ساليانه معادل ۱۷۲۰۰۰ گیگاوات ساعت (سهم هر طرف ۸۶۰۰۰ گیگاوات ساعت) می‌باشد. دریاچه سد ارس که توسط این سد احداث شده است دارای انواع زیادی از ماهیان آب شیرین می‌باشد و از نظر توریستی و ماهیگیری جایگاه خوبی دارد.

مشخصات فنی به شرح زیر است:

سد ارس رودخانه : ارس، محل سد : قزل قشلاق، نزديكترين شهر : 40كيلومتري جلفا، نوع سد : خاكي با هسته رسی، نام حوضه آبريز اصلي : خزر، نام حوضه آبريز فرعي : ارس، نوع سرريز : دريچه‌اي، (سالهاي ساخت) تاريخ شروع 1347 تاريخ خاتمه 1350، طول تاج (متر) : 945 ، ارتفاع از پي (متر) : 42، ارتفاع از كف: 36 متر، عرض در تاج (متر) : 8، عرض در پي (متر) : 182، حجم مصالح مصرفي (متر مكعب) : 3490000، ظرفيت سرريز تخليه (متر مكعب در ثانيه) : 2760 (ده هزار ساله)، گنجايش كل مخزن (ميليون متر مكعب) : 1350، گنجايش مفيد مخزن (ميليون متر مكعب) : 1166.5، حجم آب قابل تنظيم سالانه (ميليون متر مكعب) : 700، سطح زير كشت (هكتار ) : 90400، قدرت نصب شده (كيلو وات) : 22000

سد ارس شامل قسمت‌های مختلفی می‌باشد که برخی از این قسمت‌ها عبارتند از:

1- واحد برق و کنترل:

در این قسمت کارشناسان مربوط فرآیندهایی را نظیر اتصال برق مولدها به برق شبکه، نظارت و رفع خطاهای موجود در شبکه برق داخلی نیروگاه، کنترل سه فیدر خروجی و از این قبیل کارها را عهده‌دار می‌باشند.

دستگاه سنکرون‌اسکوپ

نمایی از اتاق کنترل

2- واحد تعمیرات و نگهداری(مکانیک):

در این قسمت کارشناسان مربوطه فعالیت‌هایی را هم‌چون نظارت بر واحدهای مختلف مکانیکی سد از قبیل کنترل سلامت فیزیکی توربین‌ها، یاتاقان‌های مولد، دریچه‌های سد، روغن‌کاری برخی از قسمت‌های یاد شده را در حین کار مولد بر عهده دارند.

دیاگرام کلی روغن کاری واحدها

نمایی از سیستم گارونر و سیستم تغییر زاویه پره‌های توربین

3- واحد تعمیر و نگهداری (برق):

در این قسمت نیز کارشناسان مربوطه در ارائه فعالیت‌هایی هم‌چون نظارت بر واحدهای مختلف التریکی سد از قبیل کنترل سلامت قسمتهای الکتریکی مولد و برق تغذیه داخلی نیروگاه را بر عهده دارند.

نمای یکی از تابلوهای برق مربوط به سیستم مکانیکی توربین‌ها

نمای داخلی یکی از تابلوهای برق مربوط به سیستم مکانیکی توربین‌ها

4- واحد پست نیروگاه:

در این قسمت کارشناسان مربوطه مسئولیت نظارت و کنترل تجهیزات مربوط به پست نیروگاه را برای اتصال برق تولیدی به شبکه سراسری برعهده دارند.

نمایی از ترانس‌های افزاینده داخل نیروگاه

نمایی از پست نیروگاهی سد ارس